مقدمه

ما انسان ها همگی با یکدیگر تفاوت داریم. هر انسانی از ترکیب هوشی متفاوتی برخوردار است و توانایی های متفاوتی دارد. شناسایی و پرورش تمام هوش های دانش آموزان یکی از وظایف مدارس موفق است. هوارد گاردنر در کتاب «هوش های چندگانه در کلاس های درس»، هشت نوع هوش برای انسان ها بیان می کند، و لزوم تنوع روش های یادگیری متناسب با این تفاوت ها، را بیان می­کند.

متاسفانه در عموم مدارس به این تفاوت های هوشی دانش آموزان توجه نمی شود. در مدارس ما معمولا به یک الی دو نوع از این هوش ها توجه می شود. دانش آموزانی که از این هوش ها برخوردارند به عنوان شاگرد زرنگ شناخته می شوند و بقیه دانش آموزان همواره تحت فشار قرار داشته و به هوش شان اهمیتی داده نمی شود. در حالی که اگر به توانایی های تمام دانش آموزان توجه شود هیچ کدام از آنها با حقارت مواجه نمی شوند و با پرورش استعدادشان می توانند در جایگاه مناسبشان قرار گرفته و به پیشرفت جامعه کمک کنند.

هوش های چند گانه

این هشت نوع هوش عبارتند از:

1. هوش کلامی/ زبانی.

2. هوش ریاضی/ عددی.

3. هوش موسیقیایی.

4. هوش بدنی/ جنبشی.

5. هوش فضایی/ سه بعدی.

6. هوش طبیعی.

7. هوش میان فردی/ اجتماعی.

8. هوش درونی/ فردی.

در این نوشته توضیح مختصری در مورد این هوش های چندگانه ارائه می کنیم:

هوش زبانی

این نوع هوش توانایی استفاده از کلمات و زبان است. افرادی که از این هوش بهره مند هستند، معمولا سخنوران برجسته ای هستند. آنها به جای تصویر، با کلمات فکر می کنند. آنها از مهارت هایی مثل حرف زدن، قصه گفتن، توضیح دادن، تدریس، استفاده از طنز، قانع کردن دیگران و … بهره مند هستند. شغل مناسب برای آنها شاعری، روزنامه نگاری، نویسندگی، معلمی، وکالت و سیاست است.

هوش ریاضی

صاحب این هوش دارای توانایی استفاده از استدلال، منطق و اعداد است. این افراد به صورت مفهومی و با استفاده از الگوهای عددی و منطقی فکر می کنند. آنها مهارت هایی از جمله حل مسئله، تقسیم بندی و طبقه بندی اطلاعات، کار کردن با مفاهیم انتزاعی و … دارند. شغل های مناسب برای آنها عبارت است از: مهندسی، برنامه نویسی، کار با کامپیوتر، پژوهشگری، حسابداری و ریاضی­دان.

هوش موسیقیایی

این نوع هوش، توانایی تولید و درک موسیقی است. افراد متمایل به این هوش با استفاده از صداها و ریتم ها فکر می کنند. آنها بلافاصله به موسیقی و حتی صداهای محیطی عکس العمل نشان می دهند. آنها مهارت هایی از جمله آواز خواندن، نواختن آلات موسیقی، آهنگ سازی و … را دارا بوده و برای شغل هایی همچون نوازندگی، خوانندگی، آهنگ­سازی و … مناسب هستند.

هوش بدنی

این هوش توانایی کنترل ماهرانه حرکات بدن و استفاده از اشیا است. آنها درک خوبی از حس تعادل و هماهنگی دست و چشم دارند. آنها از طریق تعامل با فضای اطرافشان قادر به یادآوری و فرآوری اطلاعات هستند. آنها مهارت هایی همچون ورزش، صنایع دستی، استفاده از دست برای ساختن یا خلق کردن و … دارند. این افراد معولا به شغل هایی همچون ورزشکاری، معلمی تربیت بدنی، هنرپیشگی، آتش نشانی و صنتگری علاقه ­مند هستند.

هوش فضایی

دارنده این هوش توانایی درک پدیده های بصری را دارد. این افراد با تصاویر فکر می کنند. آنها برای به دست آوردن اطلاعات نیاز دارند یک تصویر ذهنی واضح ایجاد کنند. آنها از نگاه کردن به نقشه ها، نمودارها، تصاویر و فیلم خوششان می آید. آنها مهارت هایی چون ساختن پازل، خواندن، نوشتن، درک نمودارها و شکل­ها، طراحی، نقاشی، ساختن تمثیل های تصویری، دست­کاری کردن تصاویر و … دارند. شغل های مناسب برای آنها عبارت است از: کار تجسمی، معماری، طراحی داخلی، مکانیک، مهندسی، کشف و اختراع.

هوش طبیعی

دارنده این هوش توانایی درک پدیده های مربوط به طبیعت را دارد. دارندگان این هوش از همان کودکی به حیوانات، گیاهان، جمع آوری کلکسیون هایی از طبیعت و … علاقه دارند، و از کار با وسایلی همچون میکروسکوپ و تلسکوپ و ذره بین لذت می برند. آنها علاقه زیادی به باغبانی، سفرهای تفریحی، کوهنوردی، سفربه بیابان و … دارند. شغل های مناسب برای این افراد عبارت است از: پژوهش در حوزه های طبیعت، مستندسازی فیلم های طبیعی و …

هوش اجتماعی، برون فردی

دارندگان این هوش توانایی ارتباط برقرار کردن مناسب با دیگران و فهم آنها را دارند. دارندگان این هوش می توانند مسائل را از نقطه نظر آدم های دیگر ببینند تا بفهمند آنها چگونه می اندیشند و احساس می کنند. آنها سازمان دهنده های خیلی خوبی هستند و معمولا سعی می کنند در گروه آرامش و توازن برقرار کنند. آنها مهارت هایی همچون همدلی، درک خلق و خو و احساسات دیگران، مشورت و همکاری با دیگران را دارند. آنها برای شغل هایی همچون مشاوره، فروشندگی، سیاست مداری و تجارت مناسب هستند.

هوش درون فردی

این هوش مربوط به توانایی درک خود و آگاه بودن از حالات درونی خود است. دارندگان این هوش سعی می کنند احساسات درونی، تمایلات و رویاها، نقاط ضعف و قوت خود را درک کنند. آنها توانایی های همچون آگاهی از احساسات درونی، ارزیابی الگوی فکری خود، درک نقش خود در روابط با دیگران و … هستند. و برای شغل هایی همچون پژوهشگری، نظریه پردازی و فلسفه مناسب هستند.

برگرفته از کتاب “زبان طراحی مدرسه” ترجمه ثمانه ایروانی